Post Banner

Çocuklar ve Yalan

7/23/2023

tEbeveynler genellikle çocukları veya ergenleri yalan söylediğinde endişelenirler. Bunun endişe kaynağı olup olmadığını veya çocuğun gelişim aşaması için beklenip beklenmediğini merak edebilirler. Ebeveynlerin, çocuklarının dürüstlük veya sahtekârlığı öğrenmelerine yardımcı olmada önemli bir rolü vardır. Yalan söylemek muhtemelen ciddi bir sorun değildir:

t

tKüçük çocuklar (4-5 yaş) genellikle hikâyeler uydurur ve uzun hikâyeler anlatırlar. Bu normal bir aktivitedir çünkü hikâye dinlemekten ve eğlenmek için hikaye uydurmaktan hoşlanırlar. Bu küçük çocuklar, gerçeklik ve hayal arasındaki ayrımın farkına varamayabilirler

t

tDaha büyük bir çocuk veya ergen, kendi çıkarlarına hizmet etmek için (örneğin, bir şey yapmaktan kaçınmak veya eylemlerinin sorumluluğunu reddetmek için) yalan söyleyebilir. Ebeveynler, münferit yalan örneklerine, çocuklarıyla doğruluk, dürüstlük ve güvenin önemi hakkında konuşarak yanıt vermelidir.

t

tBazen ergenler, duygularını incitmek istemedikleri için bir erkek veya kız arkadaşa ayrılma nedenlerinin tümünü söylememek gibi belirli durumlarda tüm gerçeği söylemezler. Dürüst iletişim önemli olsa da, kişinin nasıl hissettiğini diğer kişi için de endişe gösterecek şekilde açıklamayı öğrenmek de önemli bir beceridir. Pek çok ergen, mahremiyetlerini korumak veya psikolojik olarak ebeveynlerinden ayrı ve bağımsız hissetmelerine yardımcı olmak için yalan söyleyebilir (örneğin, gece geç saatlerde arkadaşlarıyla gizlice dışarı çıktıklarını inkâr etmek).

t

tDuygusal sorunlara işaret edebilecek yalanlar:

  • Gerçekle yalanı ayırt edebilen bazı çocuklar, inandırıcı görünen ayrıntılı öyküler anlatırlar. Çocuklar veya ergenler genellikle bu hikâyeleri coşkuyla anlatırlar çünkü yalan söylediklerinde çok fazla ilgi görürler.
  • Genellikle ebeveynlerin, öğretmenlerin ve arkadaşların talepleriyle başa çıkmanın en kolay yolunun yalan söylemek olduğunu düşünürler. Bu çocuklar genellikle kötü ya da kötü niyetli olmaya çalışmazlar, ancak tekrarlayan yalan söyleme kalıbı kötü bir alışkanlık haline gelir. Örneğin, bir çocuk yalan söyleyebilir ve öğrenme, dikkat ve/veya duygusal kaygılarla ilgili nedenlerle ödevi yapmakta güçlük çektiği için ödevini bitirdiğini söyleyebilir.
  • Bazı gençler, başka bir ciddi sorunu örtbas etmek için sıklıkla yalan söyleyebilir. Örneğin, ciddi bir uyuşturucu veya alkol sorunu olan bir ergen, nerede olduğu, kiminle olduğu, ne yaptığı ve parasının nereye gittiği hakkındaki gerçeği saklamak için defalarca yalan söyleyecektir. Genellikle yalan söylemekten rahatsız olurlar, ancak doğruyu söylerlerse başlarının ciddi şekilde belaya girmesinden endişe ederler. Yakalanmadıkça yalan söylemekten veya başkalarından yararlanmaktan rahatsız olmayan çocuklar ve ergenler de vardır.


tÇocuğunuz veya ergeniniz yalan söylerse ne yapmalısınız:

  • Anne babalar çocukları için en önemli rol modellerdir. Bir çocuk veya ergen yalan söylediğinde, ebeveynler aşağıdakiler hakkında ciddi bir tartışma yapmak için biraz zaman ayırmalıdır:
  • Hayal ile gerçek arasındaki fark, yalan söylemek ile doğruyu söylemek arasındaki fark
  • Evde ve toplumda dürüstlüğün önemi
  • Yalan söylemeye alternatif neyin olabileceği

tBir çocuk veya ergen, tekrarlayan bir ciddi yalan söyleme kalıbı geliştirirse, profesyonel yardım gereklidir. Bir çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından yapılan değerlendirme, çocuğun ve ebeveynlerin yalan söyleme davranışını anlamasına ve ardından daha dürüst iletişim ve güven ile değiştirmesine yardımcı olabilir.


*Lying and Children (aacap.org)