CNS Vital Signs Bilişsel Performans ve Dikkat Testleri

CNS Vital Signs Nedir?

• CNS Vital Signs, beyin işlev alanlarının geniş spektrumlu performansını tespit etmek için bilimsel olarak doğrulanmış, objektif ve güvenilir nöropsikolojik testler kullanarak basit motor performans, dikkat, hafıza ve yürütücü işlevler gibi çeşitli zihinsel süreçleri etkili ve nesnel şekilde değerlendirmeyi amaçlayan bir prosedürdür. Çeşitli psikiyatrik bozukluklarının yanı konulmasına veya ayırıcı tanının yapılmasına yardımcıdır.
• Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, özgül öğrenme bozukluğu, performans kaygısı, Asperger sendromu, kaygı bozuklukları gibi ruhsal bozuklukların tanılanmasına yardımcı olabilecek bir prosedürdür. Bununla beraber tedavi gidişatnın nasıl olduğu da yorumlanabilmektedir.
• 52 ülkede, 60 farklı dilde, 400’den fazla araştırmada kullanılan, 130 milyondan fazla uygulanan ve yaşam boyu geçerli bir yaklaşıma sahip FDA onaylı bir testtir.
• 8 yaş ile 89 yaş arasında uygulanabilir.

CNS Vital Signs şu tesleri içermektedir:

1. Sözel Bellek Testi
2. Görsel Bellek Testi
3. Parmak Tıklatma Testi
4. Sembol-Rakam Kodlama
5. Stroop Testi
6. Dikkat Yöneltme Testi
7. Sürekli Performans Testi
8. Duyguların Algılanması Testi
9. Sözsüz Akıl Yürütme Testi
10. Dört Bölümlü Sürekli Performans Testi

• 10 test ile yapılan değerlendirme sonrasında yazılım, değişkenliği ve yanlılığı ortadan kaldırarak milisaniyelik hassasiyetle katılımcının yanıtlarının hızını ve doğruluğunu ölçer. Sonuçlar kendi yaş grubu ile kıyaslanarak değerlendirilir.

Bu prosedür ile birlikte aşağıdaki alanlar değerlendirilmiş olur.

Kompozit Bellek: İşitsel bilgilerin hatırlanması, işlenmesi ve sıralanması yeteneğidir. Ezberci, sözlü eğilimi, çalışma belleğini ve işitsel bilgileri sıralama becerilerini içerir. 

Sözel Bellek: Sözlü ya da yazılı bir bilginin hafızada depolanması ve gerektiği zamanlarda geri getirme/hatırlama yetisidir.

Görsel Bellek: Görüntü bilgisinin hafızada depolanması ve gerektiği zamanlarda geri getirilmesi/hatırlanmasıdır.

Psikomotor Hızı: Zihinsel aktivitelerle ilgili ya da bu tür aktivitelerden kaynaklanan hareketlere denir.

Tepki Süresi: Karşılaşılan bir olayı algılama, işleme ve tepki verme süresine verilen isimdir.

Karmaşık Dikkat: Dikkatin belli bir süre sürdürebilmesini, uyaranlara karşı istenmeyen cevapların bastırılabilmesini, kategori sürdürebilmesini ve değiştirilebilmesidir.

Bilişsel Esneklik: Beynin, bireyin davranış ve düşüncelerini yeni, değişen ya da beklenmeyen olaylara adapte edebilme yeteneğidir.

İşlem Hızı: Kişinin bilişsel bir işi yapmak için kullandığı süredir ve kişinin aldığı bilgiyi anlayabilme ve buna tepki verme hızı ile alakalıdır.

Sosyal Keskinlik: Karşılaşılan veya incelenen olayları ve durumları doğru biçimde gözlemlenmesi ve kişinin kendisindeki, çevresinde olan şeylerin farkında olmasıdır.

Algısal Akıl Yürütme: Kişilerin yeni karşılaştıkları sorunları, geçmiş bilgilerinden bağımsız olarak çözme becerisi anlamına gelen akıcı akıl yürütme yeteneğidir.

Yürütücü İşlev: Belirli bir hedefe ve amaca ulaşmak için dikkat, bilişsel esneklik, planlama gibi birkaç tane bilişsel yeteneğin koordinasyonu ile gerçekleşen karmaşık işlemlerdir.

Çalışma Belleği: Çevreden gelen uyaranların kodlanmasını, onları kısa bir süre için saklanmasını ve günlük hayatta da bilinçli olarak kullanımına yardımcı olan kısa süreli bilişsel yetenektir.

Sürekli Dikkat: Dikkatin sadece bir şeye verilmesi değil, dikkatin o uyaran üzerinde sonuna kadar sürdürülmesidir.

Basit Dikkat: Günlük yaşam rutini içinde sıklıkla karşılaşılan dikkat türüdür ve kişinin yerleşik algısında fark etmeksizin verdiği tepkilerdir.

Motor Hızı: Bilinçli veya otomatik olarak gerçekleştirilen bedensel davranışların ve motor hareketlerin gerçekleşme süresidir. 

****Bu prosedür ile ortaya çıkan sonuçlar neticesinde çocuk veya gencin zayıf olduğu alanlar bulunarak desteklenmesi planlanmaktadır.

Uzm. Dr. Mehmet Fatih Kınık - Ordu Giresun Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı (drmehmetfatihkinik.com)

Uzm. Dr. Mehmet Fatih Kınık (@mehmetfatihkinik) • Instagram fotoğrafları ve videoları

#Çocukpsikiyatri #OrduÇocukPsikiyatri #DEHB #GiresunÇocukPsikiyatri #Ordu