Bağlanma Bozuklukları

Bağlanma Bozuklukları, başkalarına duygusal bağlanmada sorun yaşayan küçük çocuklarda gelişebilen psikiyatrik hastalıklardır. Ebeveynler, bakıcılar veya doktorlar, bir çocuğun duygusal bağlanma ile ilgili sorunları olduğunu daha ilk doğum günlerinde fark edebilirler. Genellikle bir ebeveyn, bir bebeği veya çok küçük bir çocuğu aşağıdaki endişelerden bir veya daha fazlasıyla doktora getirir:

• Şiddetli kolik ve/veya beslenme güçlükleri
• Kilo alamama
• Tepkisiz davranışlar
• Teselli edilmede zorlanma
• Dalgın ve/veya karşıt davranışlar
• Sosyal etkileşimlerde donukluk veya tereddüt
• Yabancılarla çok yakın olmak

Bağlanma bozukluğu olan çocukların çoğu, erken ilişkilerinde ciddi sorunlar veya güçlükler yaşamıştır. Fiziksel veya duygusal olarak istismara uğramış veya ihmal edilmiş olabilirler. Bazıları kurumsal bir ortamda veya başka bir ev dışında yerleştirmede yetersiz bakım görmüş olabilir. Ev dışı yerleşimlere örnek olarak yatılı programlar, bakıcı aile veya yetimhane verilebilir. Diğerleri, birincil bakıcılarında birden fazla travmatik kayıp veya değişiklik yaşamış olabilir. Bağlanma bozukluklarının kesin nedeni bilinmemekle birlikte araştırmalar yetersiz bakım vermenin olası bir neden olduğunu düşündürmektedir. Bağlanma bozukluklarıyla ilişkili fiziksel, duygusal ve sosyal sorunlar, çocuk büyüdükçe de devam edebilir.

Bağlanma sorunları olan çocuklarda iki olası bozukluk türü gelişebilir: Tepkisel Bağlanma Bozukluğu ve Sınırsız Toplumsal Katılım Bozukluğu.

Tepkisel Bağlanma Bozukluğu (TBB)

TBB'li çocukların, ilk yıllarında yetişkinlerle yaşadıkları olumsuz deneyimler nedeniyle diğer insanlarla etkileşim kurma olasılığı daha düşüktür. Stresli olduklarında sakinleşmekte zorlanırlar ve üzgün olduklarında bakıcılarından teselli aramazlar. Bu çocukların başkalarıyla etkileşim kurarken çok az duyguları var veya hiç yok gibi görünebilir. Bakım verenleriyle normal aktiviteler yaparken mutsuz, sinirli, üzgün veya korkmuş görünebilirler. Semptomlar kronikleşirse TBB tanısı konur.

Sınırsız Toplumsal Katılım Bozukluğu (STKB)

STKB'li çocuklar, birisiyle ilk kez tanıştıklarında korkmuş gibi görünmezler. Aşırı arkadaş canlısı olabilirler, konuşmak için yabancıların yanına gidebilirler ve hatta onlara sarılabilirler. Daha küçük çocuklar, yabancıların onları almasına, beslemesine veya oynamaları için oyuncaklar vermesine izin verebilir. Bu çocuklar yabancı bir duruma sokulduğunda, ebeveynlerine veya bakıcılarına danışmazlar ve genellikle tanımadıkları biriyle giderler.

Tedavi

TBB veya STKB belirtileri sergileyen çocukların kapsamlı bir psikiyatrik değerlendirmeye ve bireyselleştirilmiş tedavi planına ihtiyacı vardır. Tedavi hem çocuğu hem de aileyi içerir. Terapistler, bir çocuk ile birincil bakıcıları arasındaki ilişkiyi anlamaya ve güçlendirmeye odaklanır. Tedavi olmaksızın, bu koşullar çocuğun sosyal ve duygusal gelişimini etkileyebilir.

Tepkisel Bağlanma Bozukluğu ve Sınırsız Toplumsal Katılım Bozukluğu ciddi klinik durumlardır. Bununla birlikte, çocuğun ailesi ile tedavi ekibi arasındaki yakın ve sürekli işbirliği, başarılı bir sonuç alma olasılığını artıracaktır.

Mehmet Fatih Kınık

Ordu Çocuk Psikiyatri

Uzm. Dr. Mehmet Fatih Kınık (@mehmetfatihkinik) • Instagram fotoğrafları ve videoları